‘‘පාසල අරිලා මම ගෙදර ආවේ වෙලේ නියර දිගේ අතට අහුවෙන ගල්වලින් දිය පාරට දමා ගහමින් එකිනෙකා පොරකමින් කොල්ලො කුරුට්ටෝ කිහිප දෙනෙක් එක්ක මම ආවා. අපේ ඉස්සරහට ආපු මාමා කෙනෙක් කීවා අන්න කොල්ලෝ උඹලෑ අප්පුච්චට නිදානයක් ලැබිලා කියලා. අපි එක පාරටම ගෙවල් පැත්තට දුවගෙන ගියා. මම යනකොට ගෙදර මිනිස්සු පිරිලා. අප්පුච්චා මොකද්දෝ තහඩුවක් වගේ එකක් සුද්ද …
ඈත අතීතයේ සිට පැවත එන මෙම අංගම් පොර ශිල්පය අයත්වනුයේ ලංකාවේ විසූ ආදිතම යක්‍ෂ ගෝත්‍රිකයන්ටය. ඈත අතීතය වසර 30,000 කට කිට්‌ටු කාලයක සිට ගෝස්‌සර නම්වූ ශාක පොතු වර්ගයක ලියන ලද වර්ග පූර්ණිකාව හා පංචරක්‌ඛාවලිය නම්වූ ඉපැරණි ග්‍රන්ථ වලින් දැක්‌වෙන මෙකී සටන් කලාව එවකට විසූ ඉසිවරුන් 9 දෙනකු විසින් ඇරඹීයෑයි සැලකේ. අදින් වසර 30000කට එපිට මේ …
ශිෂ්ට සම්මත සමාජයක්‌ තුළ බියෙන් සැකෙන් තොරව ජීවත්වීමේ අයිතිය නීතිය යෑයි අවධාරණය කළ හැකිය. විවිධ ආගම් තුළින් හැඩ ගැසුන මිනිසාට තමන් අනෙකකු විසින් ඝාතනය නොකරන බවට, තමන් සතු දේ පැහැර නොගන්නා බවට තම පවුල් ජීවිතයට අන් අය විසින් අනවශ්‍ය ආකාරයෙන් බලපෑම් නොකරන බවට, යන සහතිකය නොලැබීම හේතුකරගෙන මිනිසාට නීතියේ අවශ්‍යතාවය දැඩිව දැනෙන්නට ඇත. භික්‍ෂු සමාජය …
රටක් එක්සේසත් කිරීම යනු මුළු රටම එකම නීතියක් යටතේ එක් පාලකයෙකු විසින් පාලනය කිරීම වේ. එක්සේසත් වූ රටක එක් එක් ප‍්‍රදේශ ප‍්‍රාදේශීය නායකයන්ට අවශ්‍ය පරිදි පාලනය කිරීමට අවකාශ නොමැත. මේ නිසා අද කෙසේ වුවද පුරාණ ලංකාවේ තිබී ඇත්තේ සියල්ලන්ටම බලපාන එකම නීතියක් බව නම් කිව යුතුය. එම නීතිය රාජනීතිය ලෙස හැදින්වූ බව ඉතිහාසයේ ලියැවී තිබේ. …
ප‍්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ සිංහලේ මනු රාජ වංශය මෙය පුරාණ දඹදිව පැවති රාජ වංශයක් බවට ඇතැම්හු මත පළ කරති. එහෙත් හෙළ හවුළ පවසන්නේ මෙය ලක්දිව පැවති මුල්ම රාජ වංශය බවයි. කරුණු සලකා බැලීමේදී හෙළ හවුළේ අදහස වඩාත් විශ්වාස දායක වේ. මන්ද යත් ඓතිහාසික පුරාවෘත්තවලට අනුවත් ජන ඇදහිලි හා විශ්වාසයන් අනුවත් මනු රජවරුන් හෙළයේ රජ කළ බව …
ගෝවේ ඇති දේහය රාහුල හිමිගේමයිසතුරු සිංහල සේවියර් සෙන්පතිහු යුදපත් වතාවේ තොටගමුවේ ශ්‍රී රාහුල හිමි මෙතෙක්‌ පහළ වූ අති විශිෂ්ට ගනයේ පඬිරුවනක්‌ යෑයි කිවහොත් එය අතිශයෝක්‌තියක්‌ නොවේ. උන්වහන්සේ ත්‍රිපිටකයෙහි කෙල පැමිණි බැවින් “ත්‍රිපිටක වාගීශ්වර” යෑයිද සියලුම කලාවන්හි අගතැන්පත් වූ නිසා සකල කලා සව_ඥ යෑයිද භාෂා සයක්‌ මැනවින් දත් බැවින් “ෂඩ් භාෂා පරමේෂ්වර” යන ගෞරව නාමවලින් පිදුම් …
තොටගමුවේ ශ්‍රී රාහුල හිමිගේ දේහයේ අභිරහස සොයා (විමර්ශණාත්මක ලිපි මාලාව – 01) Read More »
උතුරු දිග චීනයේ ෂාංහයි ජනපදයේ එක්තරා ගොවිපවුලකට පිරිමි දරුවන් සතර දෙනෙකු විය. යොවුන් වියට පත්වෙද්දී මෙකී දරුවන්ගෙන් වැඩිමහල් තිදෙනා අකාලයේ මියඇදුනෝය. මෙයින් මහත්සේ බියට පත්වූ දෙමව්පියන් “කුං ශේ” බුදුසසුනට පුජා කළෝය. කුං ශේ ගේ පැවිදි නම වූයේ පාහියන් ය. පාහියන් යන්නේහි අර්ථය ධර්මය බබලවන්නා යන්නයි.නාමයට ගැලපෙන පරිද්දෙන්ම උන් වහන්සේ සාමනේර අවධිය පටන්ම අතිමහත් චිත්ත ධෛර්යයකින් …
මීට පෙර නගර සැලසුම්කරණය හා වාරිකළමනාකරණය පිළිබඳ ඉතිහාස මූලාශ්‍ර ඇසුරින් සාකච්ඡා කළෙමු. මෙවර අවධානය යොමුකරනුයේ වැවක අතිරික්ත ජලය මුදාහළ තවත් එක් ක්‍රමවේදයක් වූ උයන් හා පොකුණු නිර්මාණයටයි. මේ පිළිබඳ සමාරම්භක රජු ලෙස හඳුන්වා දෙන්නේ වසභ රජතුමාය. මෙම රජතුමා විසින් නගර මධ්‍යයේ පොකුණු නිර්මාණය කරවා ඉන් නගරය අලංකාර කළ ආකාරයත්, නගර මධ්‍යයේ උයන් සහ එ්වායෙහි පොකුණු …
ලංකාවේ ජනාවාසකරණය අදින් වසර ලක්ෂ ගණනකින් එපිට ට දිවයයි. පුරාවිද්‍යාත්මක කැණිම් මගින් ද්‍රව්‍යාත්ම සාදක ඔස්සේ මේ බව මෙවන විටත් තහවුරු කර තිබේ. විශේෂයෙන් තෙත් කළාපය පුරාවට සහ වියළි කළාපයේ මෙම ජනාවාස ව්‍යාප්ත වු බව එම සාධක ඔස්සේ තහවුරු කරගත හැකිය. ඔනෑම රටක ඉතිහාසයක් යන්න යොදනු ලබන්නේ එම රටෙහි ලිඛිත මුලාශ්‍ර හමුවනතාක්ය. එ නිසා ලෝකයේ විවිධ …
ශ්‍රි ලංකාවේ ජනාවාසකරණය පිළිබඳව හමුවන පුරාවිද්‍යාත්මක සාධක Read More »
